Yapı işlerinde, limanlarda ağır ürünleri kaldırıp başka bir yere taşıma veya yükleme işlemi yapan makinalara vinç denir. Genel olarak üç ana parçadan meydana gelir vinçler. Vincin toprağa dayalı kısmına büyük ve ağır gövde, gövdeden eğik olarak uzanan bir kol ve son olarak da çelik halat kısmıdır. Çelik halat kısım genel olarak kaldırılmak istenen yüke bağlanarak kaldırmaya yarayan donanımlardan bir tanesidir. İnsanoğlunun eski çağlardan beri doğayla en büyük mücadelesi kaldırmadığı nesneler olmuştur.
Günümüzde ise bu sorunu insanlık vinçler yardımıyla gidermektedir. Vinçlere yaptıracağımız işleri sadece satın alınan vinçlerle değil kiralık vinç yöntemleriyle de bu tür sorunlar çözülebilir. Genel olarak kiralık vinç kullanımı günümüzde çok yaygın bir yöntem haline gelmiştir. Vinçler sadece tek bir çeşitten oluşmamaktadır. Kullanım amaçlarına göre veya uygulanacak işleme göre farklı çeşitleri vardır.
Vinçler genel olarak elektrik, akaryakıt gibi enerjilerle çalışabilen bir iş makinasıdır. Motordan alınan ilk hareket, dişli çark sitemine şaft yardımıyla aktarılır. Dişli çark sisteminde oluşan güçle makara sistemi hareket ettirilir. Makara üzerinde çelik halat ve halatın ucunda da kanca bulunur. Çelik halat ucunda bulunan kanca sistemi ise genellikle çelik dökümden elde edilir. Bu makinaları yöneten bir operatör bulunur vinçlerin içinde genel olarak. Akıllı bir vinç değilse eğer genel olarak operatör yerleri mevcuttur vinçlerde. Kiralık vinç olarak kiralana vinçlerde ise operatörler genel olarak vinç kiralama şirketi elemanı olabilir.
Kule vinç, adına münhasır şekli kuleye benzemektedir. Genel olarak ise kule vinçler, liman, inşaat veya fabrikalardaki konteyner veya kasa gibi malzemeleri kaldırmaya yarayan vinç türüdür. Kule vinçlerde, vinç operatörü vincin ortasında bulunan cam alandan vinci kullanır. Vinçle kasa taşıma bu tür vinçlerle oldukça kolay ve zahmetsizdir. Kiralık vinç olarak da mevcut olan bir vinçtir.
Pergel vinç, adı üzerinde şekli pergeli andıran bir vinçtir pergel vinçler. Herhangi bir sert bir yere monte edilebilen bu vinç türü, kendi etrafında 360 derece dönerek işlemlerini yapabilir. 360 derece dönen bu vincin operatörü istediği açıda vinci ayarlayabilir. Bu tür vinçler her yönde ve şekilde uygulama yapabilmesiyle kullanıma uygun hal alır. Vinçle kasa taşıma için uygundur. Bir yerdeki kasayı veya ağır bir malzemeyi kaldırarak başka bir yöne veya yere koyabilir.
Vinçler Nasıl Çalışır?
Sepetli Vinç, bu tür vinçlerin en temel özelliği kolların uç kısmında sepet bulunmasıdır. İnsanların genel olarak merdivenle veya başka bir şeyle ulaşamadığı yerlere bu tür vinçlerle ulaşılmaktadır. Genellikle itfaiye, enerji nakli hattı elemanları, sokak lambaları tamircileri veya çatı ustalarının kullandığı bir vinç türüdür. Yükseğe kaldırma performansı için kullanılması gereken vinç türüdür. Vinçle kasa taşıma için uygun bir vinç türü değildir. Bu tür vinçler genel olarak yüksek yapılar için uygun vinçlerdir, taşımak için değil.
Gezgin vinç, her türlü yerde ve zamanda kullanılan bir vinç türüdür. En büyük özelliği fabrika, gemi gibi yerlerde her türlü vinç gerektiren işleri yapabilmesidir. Her iki tarafında ray bulunan bu vinçler belli rotalar üzerinde hareket ederek pratik olarak işleri yerinde yapmaya yarar. Vinçle kasa taşıma için uygun bir vinç örneğidir. Gezgin vinçlerin en büyük özelliklerinden biri raylı sistem olmasından dolayı bu tür kasa ve konteyner gibi şeyleri kolaylıkla yerlerini değiştirebilirler ve taşıyabilirler.
Tek ray vinç, gezgin vince benzeyen tek ray vinç ise tek bir ray üzerinde ileri ve geri giderek işleri yapmaya yarayan bir vinçtir. Genele olarak 2 yön şeklindeki yerlerde bu tür vinçler kullanılır. Gemi güvertelerinde ve fabrikaların çalışma sahalarında kullanılır. Vinçle kasa taşıma için portatif bir yöntemdir.
Vinç Kiralama
Çeşitli vinç türlerinde gerekli işleri yapması için vinçleri satın almak yerine birçok insan kiralamayı tercih etmektedir. Bu vinç kiralama ücretleri ise bazı şehirlere ve vinç türüne göre değişiklik göstermektedir. Kiralamada en önemli bakılması gereken şey ihtiyacın ne yönde olduğudur. Bir arabanın kaza geçirmesiyle ilgilenecek vinç ile yangın anında kullanılacak vinç çok farklıdır. Vinç kiralama en çok fabrikalardaki ağır iş makinalarını kaldırmak veya fabrika taşımak için kiralanıyor.
Vinç kiralama 300 tl ile 20.000 tl arasında değişmektedir. Basit bir konteyner taşımak için kullanılacak vinç 150 tl ile 450 tl arasında olabiliyor. Vinçle kasa taşıma için kullanılacak bir vincin saat başı olarak saat başına yaklaşık 100 tl ye çalışıyor. Bir vincin kiralanması için bulunulan şehirdeki vinç kiralama ya da iş makinaları kiralayan şirketler tarafından sağlanıyor. Kamusal bir çalışma yapılmayacaksa eğer bu kişisel bir çalışma olacaksa kiralama o şahsa ait olacaktır.
Fabrikalarda ise bu tür kiralamaları genelde mühendisler veya satın alma personelleri yapmaktadır. İtfaiyeler ise vinçleri genelde satıl alma yoluna giderler çünkü herhangi bir yangın veya insan kurtarma kiralık vinç ile yapılması zor olduğundan dolayı bu tür işler devletin kendi paralarıyla aldıkları vinçler ile yapılmaktadır. Sonuç olarak vinçleri her ne şekilde kullanılacaksa o tür bir vinç tercihi olmalıdır. Çok yüksek derecede paralar harcanmak gerekmiyorsa da vinç kiralama metodu kullanılabilir. Vinçlerin fabrika, inşaat gibi yerlerde gündelik olarak kullanılabilir olması ise bu tür iş sahalarında fabrikatörler için çok iyi bir seçenek olarak duruyor.